„Rzeszów przed Janem Pakosławicem” – prelekcja Jakuba Pawłowskiego
Cykl spotkań z Jakubem Pawłowskim – przewodnikiem, historykiem i regionalistą otworzył temat „Rzeszów przed Janem Pakosławicem. Co się działo tuż przed rokiem 1354?”. Wydarzenie to stanowiło próbę odpowiedzi na potrzeby czytelników zainteresowanych lokalną historią.
Tłumnie zebrani goście powitali Jakuba Pawłowskiego gromkimi brawami. Ten znany i ceniony przewodnik prowadzi autorskie, cieszące się popularnością, spacery po Rzeszowie. Jest również pasjonatem historii tego miasta. Swą ogromną wiedzę przekazuje w niebanalny i interesujący sposób, a podjęte tematy traktuje niezwykle wnikliwie.
Po przywitaniu Jakub Pawłowski zaprezentował skrupulatnie zgromadzone materiały (korzystając głównie z zasobów WiMBP w Rzeszowie i Podkarpackiej Biblioteki Cyfrowej). Pierwszym z intrygujących zagadnień stało się położenie Rzeszowie. Nie istnieją żadne potwierdzone źródła na ten temat – badacze wskazują najczęściej tereny wokół Wisłoka.
Uczestników bardzo poruszyło kolejne zagadnienie, które nie zostało rozstrzygnięte – mowa tu o położeniu grodziska, czyli pozostałości po osadzie lub grodzie, w formie wzniesienia z zachowanymi wałami drzewno-ziemnymi, która mogła być zalążkiem Rzeszowa. Badaczka Maria Borowiejska-Birkenmajerowa uważa, że pierwsza osada powstała w miejscu współczesnego Rynku.
Następnie Jakub Pawłowski przybliżył uczestnikom etymologię nazwy „Rzeszów”. Najwięcej czasu poświęcił na rozważania i hipotezy o lokacji Rzeszowa przez króla Kazimierza Wielkiego. Okres 1340-1354 został nazwany przez historyka „przymglonymi latami” ze względu na brak źródeł przedstawiający kreowanie się miasta na współczesnych terenach. Czy więc słusznie Rzeszów obchodzi rocznicę lokacji, licząc od 1354, czy miasto już wtedy funkcjonowało jako ważny punkt na mapie królestwa?
Zagadnienia poruszone podczas spotkania niezwykle zaciekawiły uczestników wydarzenia. Jakub Pawłowski obiecał wrócić do nich podczas kolejnych spotkań. Wydarzenie nie zostało bez echa – wiele komentarzy, rozmów i kolejnych pytań pojawiło się po spotkaniu. Następne odbędzie się już 13 marca 2025 roku!
Katarzyna Błajdo
