Relacja ze spotkania z Martą Wójcik „Śladami obecności Żydów w przestrzeni Rzeszowa”
Wtorkowe popołudnie 12 listopada 2024 w WiMBP w Rzeszowie zapewne na długo zostanie w pamięci uczestników spotkania z Martą Wójcik - przewodniczką i pasjonatką Rzeszowa. Bardzo duża frekwencja, w tym liczne grono osób popularnych spacerów po Rzeszowie, stała się zapowiedzią wyjątkowości spotkania nasyconego historycznymi faktami oraz ciekawostkami o Rzeszowie i jego mieszkańcach. Przypadkowo wybrana data spotkania - 12 listopada, okazała się być ważna, nie tylko dla samej prelegentki, ale także bohaterki jednej z historii dotyczących społeczności żydowskiej, zamieszkującej Rzeszów (w pewnym okresie (XIX) stanowiła blisko 80 procent mieszkańców). O ich obecności świadczą nie tylko macewy, cmentarze czy synagogi - wiele informacji przekazują również rzeszowskie kamienice czy włazy do studzienek, a nawet rury - stanowiące ślady żydowskich fabryk, drukarni, szpitala oraz wszelkich działalności handlowych i kulturalnych. Większość właścicieli i ich rodziny to ofiary Holokaustu i tylko dzięki dociekliwości w poszukiwaniu śladów ich działalności, takich osób jak Pani Marta Wójcik, są dzisiaj możliwe do poznania przez nowe pokolenia mieszkańców Rzeszowa.
Bogate repozytorium fotografii przedstawione w prezentacji prelegentki, uzupełniane wyszukanymi i sprawdzonymi w źródłach informacjami, pozwoliło zgromadzonym na pieczołowite zgłębienie ciekawostek oraz porównania z dawnym Rzeszowem. Uczestnicy spotkania dowiedzieli się m.in.: gdzie znajdowały się kina i jaki repertuar wówczas proponowały, jak funkcjonowały hotele i restauracje, fryzjer, łaźnia miejska, co gromadził i gdzie znajdował Wiedeński Magazyn Hermana Bardacha, gdzie produkowano szabasówkę i rum krajowy - firmowe produkty ówczesnej fabryki Alko oraz kim byli Arjeh Birmann i Salomon Zweig i ich rodziny.
Spotkanie zakończyły liczne rozmowy kuluarowe. Temat z pewnością nie został wyczerpany i zapowiadamy jego kontynuację już w styczniu w 2025 r.
Uczestnikom dziękujemy za liczne przybycie, wiele wyrazów sympatii, a prelegentce za fascynującą podróż po dawnym Rzeszowie.
Monika Ohar-Pawiak
