„Uchodźcy, migranci i my”: spotkanie z dr. nauk społecznych Rafałem Cekierą

Uchodźcy, migranci, „nielegalni” imigranci – dużo słów na opisanie ludzi, którzy z różnych powodów opuszczają swoje dotychczasowe miejsce życia i wyruszają w drogę. Media i politycy nazywają to zjawisko „kryzysem migracyjnym”, ale czy sytuację, która utrzymuje się od dłuższego czasu i powoli staje się normą, nadal można nazywać kryzysem?

Między innymi na to pytanie odpowiedział dr Rafał Cekiera, ekspert z zakresu socjologii migracji, socjologii religii, socjologii kultury oraz komunikacji międzykulturowej, pracownik naukowy Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach.

Że spotkanie będzie interesujące, antycypowała już witająca naszego gościa i uczestników Renata Pasternak, zastępca dyrektora WiMBP w Rzeszowie. I była to słuszna intuicja.

Już w pierwszym pytaniu prowadzący spotkanie Grzegorz Boratyn zachęcił zgromadzonych do eksperymentu myślowego: u nas w Rzeszowie czwarty dzień upałów z 34 stopniami na termometrze. Jesteśmy wykończeni. A w Afryce subsaharyjskiej? Kolejny rok z 40 stopniami? Do tego żadnych perspektyw na pracę czy edukację dla dzieci. Czy zatem powinno nas dziwić, że ludzie szukają lepszego miejsca dla swoich dzieci?

Doktor Rafał Cekiera opowiedział o migracjach, zwracając uwagę na ich przyczyny. Na poparcie swoich tez przedstawiał dane liczbowe. Okazuje się bowiem, że jedno mówią suche dane, a drugie – vox populi w mediach społecznościowych. Obecnie jednak to nie głos ekspertów, ale przekaz internetowy dociera do szerszego grona odbiorców, zwłaszcza młodych. Nasz gość zachęcał również, aby tematowi uchodźców i migrantów przyglądać się bez filtra: nie pomogą różowe okulary i bezrefleksyjny entuzjazm, fatalne skutki może mieć również poddanie się opiniom skrajnie negatywnym, utrwalającym obraz obcego jako zagrożenia.

Pojawił się też wątek stosunku Kościoła katolickiego do osób migrujących i uchodźców. Rafał Cekiera zauważył, że nieważne, czy papieżem był Polak, Niemiec czy Argentyńczyk – głos Kościoła jest zawsze po stronie osób w drodze.

Nasz ekspert jest również badaczem. Podzielił się z uczestnikami wynikami badań nad Polakami, którzy przyjęli do swoich domów Ukraińców po wybuchu pełnoskalowej wojny w Ukrainie w 2022 roku. 90 procent badanych miało pozytywne doświadczenia ze wspólnego zamieszkiwania. Co ciekawe jednak, ogromna większość z nich podkreślała, że miała wyjątkowe szczęście, bo ich goście wbrew wyobrażeniom okazali się sympatyczni.

Osoby zgromadzone w bibliotece chętnie skorzystały z możliwości zadawania pytań. Rafał Cekiera w odpowiedzi wyjaśnił, czym różni się asymilacja od integracji (i dlaczego ta druga strategia akulturacji jest korzystniejsza dla wszystkich), dlaczego młodzi mają bardziej negatywny stosunek do uchodźców niż seniorzy oraz czy politycy robią cokolwiek, aby zatrzymać ruchy migracyjne, zapewniając lepsze warunki życia w krajach pochodzenia.

Spotkanie odbyło się 11 lipca 2024 roku. Poprowadził je Grzegorz Boratyn, a relację fotograficzną przygotowała Katarzyna Błajdo.

Barbara Pawlikowska

Dział Instrukcyjno-Metodyczny