„Pogoń literacka przez Litwę” – spotkanie z polsko-litewską pisarką i artystką Aliną Lassotą w Wypożyczalni Muzycznej
7 grudnia 2023 r. w Wypożyczalni Muzycznej odbyło się spotkanie współorganizowane przez Redakcję kwartalnika literacko-artystycznego „Fraza” z polsko-litewską poetką, reżyserką i animatorką kultury, działającą na Wileńszczyźnie i w Warszawie - Aliną Lassotą.
Pretekstem do spotkania był przygotowywany przez Redakcję kwartalnika „Fraza” najnowszy trzeci tegoroczny numer, z blokiem poświęconym literaturze i kulturze współczesnej Litwy. Jak zauważyły prowadzące spotkanie Magdalena Rabizo-Birek i Matylda Zatorska, na polskim rynku wydawniczym rzadko możemy natknąć się na tłumaczone na język polski najnowsze wydania literatury litewskiej. Choć nie zawsze jest ona doceniana w skali globalnej, odgrywała kluczową rolę w kształtowaniu się litewskiej tożsamości narodowej. Pisarze i poeci, od Kristijonasa Donelaitisa, uważanego za ojca literatury litewskiej, po Tomasa Venclovę, byli nie tylko artystami, ale także świadkami historii, krytykami i liderami narodu w jego najtrudniejszych chwilach. Ich twórczość, głęboko zakorzeniona w litewskiej kulturze i tradycji jest źródłem inspiracji dla wielu pokoleń Litwinów i stanowi cenne dziedzictwo dla całego świata literackiego.
Najnowsze tendencje i aspekty litewskiej twórczości i krytyki literackiej mogą być interesujące dla odbiorców w Polsce, mającej przecież podobne postkomunistyczne doświadczenia. Lata po odzyskaniu niepodległości Litwy to dynamiczny powiew pomysłów i pojawienie się różnorodnych form w literaturze. Wileński „Zaułek Literacki”, w którym znajdują się artefakty związane z literatami powiązanymi z Wilnem, zawiera nie tylko odniesienia do przeszłości - także silnej polskiej obecności na Litwie - ale stał się miejscem spotkań młodych litewskich poetów i pisarzy.
O tym jak wygląda obecnie życie literackie w Wilnie niezwykle barwnie uczestnikom spotkania opowiedziała Alina Lassota, Polka od pokoleń zamieszkała na Litwie, wilnianka z urodzenia, interdyscyplinarna działaczka kulturalna, aktywnie zaangażowana w polsko-litewskie życie artystyczne. Obecnie Polacy w Republice Litewskiej są największą mniejszość narodową. Choć na co dzień borykają się oni z wieloma problemami, niestrudzenie i ofiarnie pielęgnują język i kulturę, poprzez zrzeszanie się w organizacjach społecznych, wydawanie prasy, organizowanie festiwali poetyckich „Maj nad Wilią”, mają polskie Radio "Znad Wilii", Kanał Telewizji Polskiej skierowany do Polaków na Litwie, Teatr Polski w Wilnie oraz polskie hospicjum im. Bł. ks. Michała Sopoćki.
Alina Lassota - pomimo zimowych perturbacji komunikacyjnych - przyjechała do Rzeszowa z sentymentem, ponieważ bywała w przeszłości już w naszym mieście na Festiwalu Zespołów Polonijnych wraz z Polskim Zespołem Artystycznym Pieśni i Tańca „Wilia”, będącym najstarszym zespołem na Wileńszczyźnie, który już 68 lat propaguje polską kulturę, folklor i tradycje na Litwie, jak też poza jej granicami.
Na zakończanie spotkania, poetka przeczytała swoje wiersze oraz pożegnała gości spotkania w języku litewskim, a redaktorki „Frazy” zachęciły do sięgnięcia po najnowszy numer kwartalnika, który już niebawem będzie dostępny.
Spotkanie odbyło się w ramach realizowanego przez Kwartalnik i Stowarzyszenie Literacko-Artystyczne FRAZA cyklu „Frazy osobiste” dofinansowanego z Budżetu Gminy Miasto Rzeszów.
Barbara Balicka
