Spotkanie ze Stachem Ożogiem w Wypożyczalni Głównej
Stach Ożóg to człowiek nietuzinkowy, nazwany już kilka lat temu przez jedno z czasopism mieszkańcem wielu światów. I tak rzeczywiście jest. Ma tak wiele profesji, zainteresowań, umiejętności i talentów, że można by nimi obdzielić kilka osób. Ukończył Technikum Odlewnicze i przez pewien czas pracował w tym zawodzie jako odlewnik. Bardzo szybko jednak podjął studia polonistyczne by po ich ukończeniu prowadzić przez wiele lat aż do emerytury zajęcia ze studentami w Instytucie Filologii Polskiej Uniwersytetu Rzeszowskiego jako wykładowca. Równolegle tworzył poezję czego owocem są dwa wydania tomiku pt. „Imię z wczoraj” (1993, 2003), o których Jadwiga Kupiszewska napisała: „Poezja Stacha dociera do zakamarków duszy, jest nadzieją ocalenia światła, zapachu czerwonej róży, miłości, tęsknoty i spokoju”.
Jest autorem kilku monodramów m.in. „Zanussi”, „Wnucek” czy spektaklu „Pijak” opartego na „Zbrodni i karze” Fiodora Dostojewskiego, który został zaprezentowany w studiu koncertowym im. Tadeusza Nalepy Polskiego Radia Rzeszów w ramach sceny Teatru Radia Rzeszów (monodram można obejrzeć w serwisie YouTube na profilu Polskiego Radia Rzeszów). Stach Ożóg lubi recytować i robi to świetnie, zawsze z pamięci o czym mogliśmy się przekonać w drugiej części wieczoru. Został doceniony i uznany przez Zarząd Główny Towarzystwa Kultury Teatralnej w Warszawie zyskując złotą, srebrną i brązową odznakę recytatorską. Nagrał i utrwalił wiele utworów poetyckich i prozatorskich w swojej interpretacji na ponad 400 płytach. Także w ramach cyklu „Literatura Podkarpacia”.
Reżyserował małe formy teatralne, występował jako aktor. Przez 26 lat w Klubie Garnizonowym w Rzeszowie prowadził teatr amatorski, klub poetycki i recytatorski, za co został uhonorowany wieloma medalami i odznaczeniami resortowymi Ministerstwa Obrony Narodowej. Jest bowiem animatorem kultury i instruktorem I stopnia.
Jakby tego było mało maluje i rzeźbi. Próbkę talentu rzeźbiarskiego mogli zobaczyć uczestnicy spotkania oglądając wystawę ciekawych rzeźb, które dzięki uprzejmości Stacha Ożoga zostały wyeksponowane w wypożyczalni na czas spotkania autorskiego.
Stach Ożóg jest zasłużonym działaczem kultury, posiada medal Franciszka Kotuli, jest laureatem nagrody Zarządu Województwa Podkarpackiego. Otrzymał także „Złote Pióro” - nagrodę Związku Literatów Polskich za promowanie literatury. W 1987 roku został głównym bohaterem filmu, etiudy poetyckiej pt. „Studium clowna: Marta i Stach” (reż. Artur Wilgucki i Grzegorz Wisz).
I właśnie wokół tych tematów i tak wielu światów toczyła się godzinna rozmowa prowadzona przez Włodzimierza Ratyńskiego podczas spotkania ze Stachem Ożogiem w Wypożyczalni Głównej WiMBP w Rzeszowie przy ul. Dąbrowskiego 33A dnia 27 lutego 2023 r. w obecności licznie zgromadzonej publiczności i całkowicie wypełnionej sali.
Prawdziwa uczta duchowa rozpoczęła się jednak w drugiej części spotkania zatytułowanej „Wokół słowa: podróż przez poezję i prozę w interpretacji Stacha Ożoga”. To był wspaniały spektakl teatralny, słuchany przez widzów z zapartym tchem i nadzieją, że szybko się nie zakończy. Wędrówkę tę nasz Gość rozpoczął od prezentacji własnych wierszy „Cyrk”, „Syn” i „Drzwi kobiety” by przejść do poezji Juliana Przybosia („Żyjąc”), Czesława Miłosza („Wyższe argumenty”), Tadeusza Hołuja („Wywiad z katem”), Eldera Olsona („Bohater”), Anny Kamieńskiej („Anaksymander”), Mirona Białoszewskiego („Groteski”). W dalszej części wieczoru można było usłyszeć fragment „Wesela w Atomicach” Sławomira Mrożka, kabaretowy wywiad z twórcą ludowym oraz pastisz „Wesela” Stanisława Wyspiańskiego gdzie Stach Ożóg zagrał kilka ról należących do Czepca, Jaśka, Panny Młodej i Poety. Znakomita dykcja i intonacja, odpowiednia siła i modulacja głosu, czasami melodyjny cichy gwizd, podśpiewywanie, nucenie, zaśpiew czy gwara stworzyły niesamowitą mistrzowską interpretację nagrodzoną gromkimi brawami. Nie ma wątpliwości, że był to nadzwyczajny, uroczy i wartościowy wieczór.
Włodzimierz Ratyński
