Relacja z XII Narodowego Czytania 2023 - „Nad Niemnem” Elizy Orzeszkowej
W sobotę 9 września 2023 roku w Ogrodach Bernardyńskich w Rzeszowie odbyło się XII Narodowe Czytanie i Rodzinny Piknik Czytelniczy, którego kolejną już edycję koordynowała Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna w Rzeszowie. Organizowane jest ono co roku z inicjatywy i pod patronatem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej. Głównym punktem programu było oczywiście wspólne czytanie „Nad Niemnem” Elizy Orzeszkowej przez aktorów, mieszkańców Rzeszowa i Podkarpacia oraz zaproszonych gości.
„Nad Niemnem” to powieść pełna opisów przyrody, przeplatająca w swej treści losy mieszkańców wsi i dworu. Prezydent Andrzej Duda wyraził w swoim liście okolicznościowym, iż jest to „książka nastrojowa, napisana barwnym językiem, a zarazem donośna i sugestywna w swoim patriotycznym przesłaniu”. Zachęcił także, aby odkryć na nowo atmosferę dzieła, przywołać dziedzictwo Powstania Styczniowego, które jest „symbolem i fundamentem narodowej pamięci i którego znaczenie jest istotne także dla innych narodów naszego regionu”.
Narodowe Czytanie rozpoczęło się o godzinie 16.00. Po uroczystym powitaniu przez Bożenę Jandę – Dyrektor WiMBP w Rzeszowie, głos zabrała prowadząca wydarzenie Aldona Wiśniowska – kierownik Filii nr 5. Czytanie zostało zainaugurowane przez Konrada Fijołka Prezydenta Miasta Rzeszowa. Następnie kolejne fragmenty utworu czytali zaproszeni goście: Wiesław Buż – Poseł na Sejm RP, Krystyna Stachowska – Wiceprezydent Miasta Rzeszowa, Rafał Czupryk – Pełnomocnik Wojewody Podkarpackiego do spraw Rodzin, Waldemar Szumny – Przedstawiciel Marszałka Województwa Podkarpackiego, Tomasz Kuliberda – aktor Teatru Maska w Rzeszowie, Henryk Hryniewicki – aktor i reżyser Teatru NEMNO, Dagmara Jemioła-Hryniewicka – malarka i scenografka Teatru NEMNO, Magdalena Kozikowska-Pieńko – aktorka Teatru im. Wandy Siemaszkowej w Rzeszowie oraz prowadząca Akademię Aktorską „Artysta”, Anna Skiba – Radna Miasta Rzeszowa, Grażyna Szarama – Radna Miasta Rzeszowa, prof. dr hab. inż. Piotr Koszelnik – Rektor Politechniki Rzeszowskiej im. I. Łukasiewicza w Rzeszowie, dr hab., prof. WSIiZ Andrzej Rozmus – Rektor WSIiZ oraz Dyrektor Instytutu Analiz Edukacji, Monika Szela – Dyrektor Teatru Maska w Rzeszowie, Jan Nowara – Dyrektor Teatru im. Wandy Siemaszkowej w Rzeszowie, Marcin Dziedzic – Dyrektor Estrady Rzeszowskiej, Witold Walawender – Radny Miasta Rzeszowa, Monika Zając-Czerkies – główny instruktor Wojewódzkiego Domu Kultury w Rzeszowie, animatorka kultury, miłośniczka starej fotografii, klasyki kina, poetka, członkini Rzeszowskiej Społecznej Rady Kultury, Krystyna Lenkowska – poetka, anglistka, tłumaczka literatury anglosaskiej, członkini zarządu Rzeszowskiej Społecznej Rady Kultury, Regina Kusak – poetka, społeczniczka, członkini Rzeszowskiej Społecznej Rady Kultury, Nina Opic – poetka.
W trakcie trwania wydarzenia można było wziąć udział w wielu różnego rodzaju atrakcjach, które były podzielone na dwie strefy: wieś oraz dwór, korespondowały one z treścią lektury.
W głównym namiocie odbywało się pamiątkowe pieczętowanie okolicznościową pieczęcią prywatnych egzemplarzy książki „Nad Niemnem”. W specjalnie przygotowanej jednodniówce „W gruncie rzeki”, czekały ciekawostki o lekturze i autorce, Elizie Orzeszkowej. Duże zainteresowanie wśród przechodniów i uczestników wydarzenia wzbudzała para, która swoim strojem pomogła odtworzyć klimat epoki pozytywizmu. Dodatkowo, w głównym namiocie na uczestników czekały nasiona łąki kwietnej i miody z miejskiej pasieki, przekazane przez Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji w Rzeszowie, smaczne polskie jabłka, śliwki, gruszki przekazane przez Sadowniczo-Szkółkarski Zakład Doświadczalny z Albigowej oraz musy, soki owocowe, jabłka oraz woda, które dostarczyła firma FRAC.
Na dzieci czekały interesujące zajęcia, w tym między innymi warsztaty papieroplastyki, warsztaty carvingu-poprowadzone przez CARVING-ART Jolanty Grabiec, warsztaty przygotowywania zielników czy warsztaty układania suchych kwiatów. Ponadto Stowarzyszenie Ekoskop w swoim namiocie przybliżyło nadniemeńską przyrodę - można tam było posłuchać odgłosów lasu, poznać różne gatunki ptaków, sprawdzić się w znajomości ich nazw, ułożyć megapuzzle ze zwierzętami, a nawet obejrzeć różne owady z bliska, bo pod mikroskopem.
Panie z Koła Gospodyń Wiejskich z Woliczki, przygotowały coś „na ząb”, czyli degustację produktów regionalnych, która cieszyły się dużym zainteresowaniem.
Muzeum Ziemi Bieckiej na stoisku eksponowało utensylia aptekarskie, wśród których znalazł się chociażby dawny przyrząd do wykonywania lewatywy.
Grupa rekonstrukcji historycznej 51. Drużyny Harcerzy Żuawi im. Signi 1863 zaprezentowała mundury i broń z powstania styczniowego.
Po godzinie 17.00 można było posłuchać Zespołu Śpiewaczego Tyczyniacy oraz przyśpiewek w wykonaniu Koła Gospodyń Wiejskich z Woliczki.
Podczas wydarzenia można było nabyć książki „Nad Niemnem” sprzedawane przez księgarnię Nova oraz wyroby wikliniarskie firmy ELWIK Wyroby z Wikliny i Drewna - Paweł Kida.
Dziękujemy wszystkim za wspólne świętowanie Narodowego Czytania i zapraszamy za rok – w 13. odsłonie akcji będziemy czytać „Kordiana” Juliusza Słowackiego.
Organizatorem wydarzenia był Urząd Miasta Rzeszowa, zaś koordynatorem Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna w Rzeszowie.
Izabela Deszczak-Podraza
