Inauguracyjne spotkanie Dyskusyjnego Klubu Książki w Filii nr 10 WiMBP w Rzeszowie Olga Tokarczuk – „Szafa”
Po przerwie wakacyjnej swoją działalność wznowił Dyskusyjny Klub Książki UTW-UR. Pierwsze spotkanie w roku akademickim 2023/2024 odbyło się dnia 28 września 2023 roku w gościnnych progach Filii nr 10 Wojewódzkiej i miejskiej Biblioteki Publicznej w Rzeszowie. Spotkanie poprowadziła moderator Klubu Małgorzata Chlebowska. Po serdecznym przywitaniu członków, przedstawiła plan spotkań na I semestr. Następnie zebrane osoby omówiły pierwszą pozycję na liście tegorocznych lektur, wybraną jeszcze przed wakacjami książkę Olgi Tokarczuk „Szafa”.
Jolanta Jędryka
Olga Tokarczuk: „Szafa”
Tytułowa „Szafa” Olgi Tokarczuk zawiera trzy perełki autorstwa noblistki, które powstały we wczesnych latach jej twórczości. Pierwsze opowiadanie napisane w roku 1987 to „Szafa”, kolejne "Numery" to rok 1989, zaś cały zbiorek, zawierający jeszcze „Deus Ex” został po raz pierwszy wydany w roku 1997. Ponowne wydania to Wydawnictwo Literackie w roku 2016, 2020 i kolejne, które trafiło do DKK, to rok 2022.
Tytułowa Szafa, której transport z desy do domu kosztował więcej, niż ona sama, to mebel niezwykły, o którym autorka cały czas pisze z dużej litery. Ta Szafa to niebezpieczny portal, wciągający coraz bardziej w tajemniczy świat ciszy, spokoju i mroku. Szafa okazała się być „niezmienna, potężna i kusząca” do tego stopnia, że „było w niej dość miejsca na cały świat”. Po cóż więc z niej wychodzić?
Można sądzić, że inspiracją do napisania drugiego opowiadania „Numery” były doświadczenia ze studenckiej pracy autorki jako pokojówki w jednym z angielskich hoteli. Niesamowite, jak zwykłe czynności codziennej obsługi hotelowych pomieszczeń nabierają w opowiadaniu Tokarczuk tajemniczości, niemal jak w czarodziejskiej krainie, gdzie nastrój pomieszczeń i przebieg wydarzeń determinowane są numerami pokojów hotelowych. Przy tym sam opis kolejnych doznań pokojówki w różowym uniformie i jej krytyczna bądź pochlebna ocena poszczególnych gości, nic nie tracą ze swej trafności i ostrości. Naprawdę robi wrażenie, jak z tak banalnej historii, jak praca londyńskiej pokojówki, Olga Tokarczuk zbudowała świetne opowiadanie.
„Deus Ex” to historia programisty, który buduje i unicestwia kolejne wirtualne światy. Można odnieść wrażenie, że w kolejnych etapach gry podejmuje działania, przedstawione w Biblii, aby na końcu zobaczyć, „że nic nie było dobre, więc wstał i wyjrzał przeze okno, gdzie usychający z pragnienia świat czekał na deszcz”.
Po lekturze „Ksiąg Jakubowych” czy „Empuzjona” na pewno „Szafa” może rozczarować. Niemniej jednak warto sięgnąć i po takie „drobiazgi”, które chociaż na kilka chwil przeniosą nas w metaforyczny, dziwny świat, ukryty za drzwiami starej szafy. Czasem warto dać się wciągnąć w takie życie we wnętrzu: hotelu, gry komputerowej czy dobrej książki. Zapomnieć o codziennym chaosie, wyciszyć się i dać sobie szansę, aby … umysł, który zostaje ze sobą sam na sam, zaczął się modlić. Taka bowiem jest natura umysłu. „Aniele boży, stróżu mój …”
Może więc warto wejść do takiej symbolicznej Szafy i wcale nie chcieć z niej wychodzić …
Maria Suchy
